Pamięć o Olszynce wczoraj i dziś

Można z całą odpowiedzialnością napisać, że patriotyzm w ciągu ostatnich kilku lat stał się swego rodzaju modą. Ludzie chcą poznawać historię, grupy rekonstrukcyjne prześcigają się w organizowaniu pokazów zwycięskich bitew, sprzedaż koszulek, czapek z symbolami narodowymi stało się dochodowym biznesem. Można pozazdrościć obecnemu pokoleniu, że w tak łatwy, bezpieczny i co tu dużo mówić – wygodny sposób, może manifestować swoje emocje. Piszę te słowa na kilka godzin przed obchodami 185 rocznicy jednej z ważniejszych bitew Powstania Listopadowego pod Olszynką Grochowską. Będzie imponująca rekonstrukcja zmagań wojsk polskich z Rosjanami, będą przemówienia, delegacje, wieńce i sprzedaż książek oraz gadżetów z motywem patriotycznym.

Jak to wyglądało w przeszłości? W okresie II Rzeczpospolitej na miejscu bitwy zbudowano mauzoleum-pomnik, gdzie pochowano szczątki żołnierzy poległych pamiętnego 25 lutego 1831 r  Na krypcie znajduje się tablica ze słowami nawiązującymi do pomnika bohaterów  bitwy pod Termopilami :

Jednym ze sposobów upamiętnienia bitwy było zamieszczenie reprodukcji obrazu Wojciecha Kossaka „Bitwa pod Olszynką Grochowską” w kalendarzu ściennym na rok 1939.

Po wojnie w okresie PRL-u, było to miejsce raczej zaniedbane . Ludziom odpowiedzialnym za opiekę nad miejscami pamięci w tamtym okresie, takimi jak związanemu bądź co bądź z Rembertowem Czesławowi Czubryt-Borkowskiemu czy Józefowi Chomętowskiemu nie zależało i nie mogło zależeć na tym aby miejsce bitwy z rosyjskim najazdem reprezentowało się zbyt godnie i okazale. Obchodów rocznicowych nie było a jeżeli ktoś o tym dniu pamiętał to wyłącznie harcerze i ludzie interesujący się historią. Jeszcze dwadzieścia kilka lat temu pod koniec epoki komunizmu u zbiegu ulicy Szerokiej i Traczy, niezależne środowiska związane z podziemną „Solidarnością” usiłowały zorganizować obchody rocznicy Olszynki Grochowskiej. Według relacji świadka, p .Bogusława Dziatko , byłego działacza opozycji i więźnia politycznego, na uroczystości stawiły się …dwie osoby. To był rok 1987. Dopiero w 1999 r. rozpoczęto budowę tak zwanej Alei |Chwały i w znacznym stopniu uporządkowano miejsce na którym odbywają się uroczystości i okolicznościowe imprezy związane z bitwą grochowską.